Geachte heer Heerma, beste Pieter,

Ik heb genoten van jouw pleidooi in het programma Buitenhof voor een overheid die zich weer verantwoordelijk stelt voor de volkshuisvesting.  De woningmarkt is volgens jou kapot. Je bent niet te beroerd om de oorzaak daarvan binnen eigen gelederen te zoeken. De bruteringsoperatie die jouw vader heeft doorgevoerd had als uitgangspunt minder overheid, meer samenleving. Maar dat heeft verkeerd uitgepakt. Het resultaat was: meer markt.

De apotheose is verzorgd door Rutte II.  De corporaties zijn gekortwiekt. Zij mogen in het vervolg de overheid subsidiëren. Volkshuisvesters hebben plaats gemaakt voor boekhouders. De markt moet de middeninkomens maar bedienen. Het ministerie kan worden opgeheven.

Volkshuisvesting R.I.P.

Meer overheid, maar ook meer samenleving is jouw devies. In dat kader wijs je o.a. ook op het verleden van corporaties: velen van hen zijn ontstaan uit coöperaties. Dat is wat we nodig hebben; maatschappelijke actoren die betaalbare woningen realiseren voor elke beurs.

In de volkshuisvesting zijn de afgelopen jaren vanuit de samenleving verschillende initiatieven genomen voor het van de grond krijgen van wooncoöperaties. Het resultaat overziende word ik er niet vrolijk van.  Initiatieven smoren soms in een taai gevecht met bureaucraten en blokkeerfriezen, maar vaker nog krijgen de initiatiefnemers de financiering niet rond.

Jarenlang heb ik in het buitenland het succes van de Nederlandse volkshuisvestingsmodel (toen nog wel!) verklaard aan de hand van het vernuftige financiële stelsel in en voor de sector.  Bouwers van sociale huurwoningen kunnen dankzij de garantiestructuur gemakkelijk en relatief goedkoop geld lenen.  Kopers kunnen eveneens een beroep doen op een garantstelling, waardoor ook lagere middeninkomens kunnen instappen.  Voor coöperaties bestaat een dergelijke faciliteit niet. Zij moeten 20%-30% eigen vermogen inbrengen om in aanmerking te komen voor een lening. En dat is voor de meesten niet weggelegd.

Pieter, de sleutel voor een goed functionerende volkshuisvesting ligt in de beschikbaarheid van financiering. Uitbouw van het stelsel, waardoor ook coöperaties toegang krijgen tot financiering, is een voorwaarde om (in jouw woorden) de samenleving te laten instappen.

Volkshuisvesters denken graag met je mee.

Met vriendelijke groet,

EMCEO

Alle Elbers

08-10-2019