Het is alweer ruim een maand geleden. Samen met mijn zoon rijd ik, om een dringende reden over een vrijwel lege A4 onder matrixborden die streng teksten: blijf thuis. Op de radio aan een stuk door coronageweld dat ons overkomt. Het is tijd voor Sven Kockelmann. Na de neiging die ik bij hem altijd moet onderdrukken om niet, door zijn wijsneuzigheid en permanent lichtbeschuldigende toontje, naar radio2 te klikken luister ik naar een boeiend interview met Taco van Hoek van het EIB (Economisch Instituut voor de Bouw).  ( https://www.nporadio1.nl/1-op-1/onderwerpen/532768-taco-van-hoek-eib-kabinet-moet-zelf-huizen-kopen)

Kort en goed betoogt hij dat de financiële crisis 2009 een krimp opleverde van 3,7% en 35.000 bouwbanen om zeep hielp. EIB schat in dat de Coronacrisis een krimp oplevert van minimaal 5% en weer zo’n aantal banen doet verdwijnen. Door het laatcyclisch karakter van de bouw, laat- door de lange doorlooptijden en -cyclisch door heftiger reactie dan ontwikkeling bbp, moet er nu actie ondernomen worden om krimp van sector en bouwvolume te voorkomen. (zie figuur 1)

Zijn voorstel is om de te verwachten vraaguitval als Overheid te pareren door  op te treden als koper van huizen. Zo kan de bouw door draaien. Als het dal dan achter de rug is kan de Overheid de woningen weer verkopen. Er van uitgaande dat dit lukt tegen 90% van de stichtingskosten kan je als Overheid, met een woonfonds van 1 miljard, 10 miljard vraaguitval compenseren. Uitgaande van €200.000 stichtingskosten zijn dit toch maar mooi 5.000 huizen. Die we met het huidig chronisch tekort prima kunnen gebruiken.

Nu is er de komende jaren toch al 4* 250 miljoen aan ondersteuning voor de bouw gereserveerd. Haal dat naar voren en voilá. Wellicht is het, zelfs los hiervan, in de zakken van Wopke op te diepen.

Wat me aan dit prachtplan niet helemaal lekker zit is dat het er op neerkomt dat de coronacrisis een risico vormt waardoor projectontwikkelaars het niet  spits krijgen. De Overheid houdt ze in deze financieel gure periode uit de wind, zodat na de dip weer doorgegaan kan worden met het behalen van positieve rendementen.

Om dit EIB-plan nog sterker te maken dient het Woonfonds de vraaguitval niet generiek te compenseren maar zich te richten op het creëren van middenhuurwoningen in drukke stedelijke gebieden (€ 700- € 1200). De markt laat al decennia lang zien voor dit segment niet te werken.

De Overheid kan zo een serieuze aanzet geven tot de ontwikkeling van een duurzame middenhuursector van woningen die niet uitgepond worden of gepromoveerd tot onbetaalbaar.

• Laat Gemeenten uit drukke stedelijke regio’s plannen indienen tot 5.000 middenhuurwoningen, te realiseren vanaf medio 2021.
• Breng deze onder in wooncoöperaties die de belangen van bewoners én maatschappij én investeerders dienen én borg zo dat zorgvuldig en effectief wordt omgesprongen met ons publieke geld.

Zo wordt én het vernietigen van bouwcapaciteit door de coronacrisis voorkomen én een fundament gelegd voor een duurzame middenhuursector. Modellen voor deze sector zijn overigens al jarenlang uitgewerkt en wachten op toepassing.

Pieter van der Kooij        (pieter@emceo.nl)

lid Coöperatie EMCEO   (www.emceo.nl)

bestuurder Woningbouwcoöperatie MRA